എന്തുകൊണ്ടാണ് തുര്‍ക്കി ഭൂകമ്പസാധ്യത മേഖലയാകുന്നത് ?
മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത ടെക്‌റ്റോണിക് പ്ലേറ്റുകളുടെ (ഭൂമിയുടെ അന്തര്‍ഭാഗത്തിനു പറയുന്ന പേര്) സംഗമ സ്ഥലമായതാണ് തുര്‍ക്കിയുടെ ഉയര്‍ന്ന ഭൂകമ്പ പ്രവണതയ്ക്ക് കാരണം. ഭൂമിയുടെ അന്തര്‍ഭാഗത്തെ ഏറ്റവും പുറംചട്ട നിര്‍മ്മിക്കുന്ന ഈ ഭൂപ്രദേശങ്ങള്‍ നിരന്തരം ചലിക്കുകയും പരസ്പരം ഇടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ മിക്കപ്പോഴും സംഭവിക്കുന്നത് ഗ്രഹത്തിന്റെ ഉപരിതലത്തില്‍ വലിയ ഒടിവുകളുള്ള ഫലകത്തിന്റെ തെറ്റായ വരികളിലാണ്. തുര്‍ക്കിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് അനറ്റോലിയന്‍ ടെക്‌റ്റോണിക് പ്ലേറ്റിലാണ്.ഇതില്‍ പ്രധാന ഭാഗങ്ങള്‍ യുറേഷ്യന്‍, ആഫ്രിക്കന്‍ പ്ലേറ്റുകളിലും , ചെറിയ ഭാഗം അറേബ്യന്‍ പ്ലേറ്റുകള്‍ക്കും ഇടയിലാണുള്ളത്.പ്ലേറ്റുകള്‍ പരസ്പരം എതിര്‍ത്തും താഴെയുമായി ചലിക്കുമ്പോള്‍ ഘര്‍ഷണം മൂലം രണ്ട് പ്ലേറ്റുകള്‍ക്കിടയിലും ‘നിശ്ചലമാകും’.
മര്‍ദ്ദം വര്‍ദ്ധിക്കുന്നതിന്റെ ഫലമായി ഒടുവില്‍ ഈ പ്ലേറ്റുകള്‍ക്ക് അയവുവരുമ്പോള്‍ ടെക്‌റ്റോണിക് പ്ലേറ്റുകള്‍ വെള്ളത്തിനടിയില്‍ കൂടിച്ചേരുകയും ഇത് ഭൂകമ്പങ്ങളുടെ രൂപത്തിലോ , സുനാമിയുടെ രൂപത്തിലോ അനുഭവപ്പെടുന്ന ഒരു വലിയ അളവിലുള്ള ശക്തമായ ഊര്‍ജ്ജം പുറന്തള്ളുകയും ചെയ്യുന്നു.തുര്‍ക്കിയുടെ സ്ഥാനം ഈ മൂന്ന് ടെക്‌റ്റോണിക് പ്ലേറ്റുകള്‍ക്കിടയില്‍ ഒത്തുചേരുന്നതാണ് കഴിഞ്ഞ നൂറ്റാണ്ടുകളില്‍ ആവര്‍ത്തിച്ചുള്ള വലിയ ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമായത്.
ലോകത്തു തന്നെ ഏറ്റവുമധികം ഭൂകമ്പസാധ്യതയുള്ള രാജ്യമാണ് തുർക്കി. ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള ഇസ്താംബൂൾ നഗരമടക്കം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് ഏറ്റവും ഗുരുതരാവസ്ഥയിലുള്ള മേഖലയിലാണ്.
പുരാതന കാലത്ത് എല്ലാ ഭൂഖണ്ഡങ്ങളും ചേർന്ന് പാൻജിയ എന്ന ഒരൊറ്റ ഭൂഖണ്ഡമായിരുന്നു എന്നും ഭൂഖണ്ഡങ്ങൾ സാവധാനം ചലിക്കുന്നുണ്ടെന്നുമുള്ള സിദ്ധാന്തം പരക്കെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്.
ഇത്തരത്തിൽ ഭൂഖണ്ഡങ്ങളുടെ ചലനത്തിൻ്റെ പ്രധാന കാരണമായി വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നത് ഭൂഖണ്ഡങ്ങളും ,സമുദ്രഭാഗങ്ങളും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ടെക്ടോണിക് പ്ലേറ്റുകളുടെ ചലനമാണ്. കഴിഞ്ഞ 3.4 ബില്യൺ വർഷമായി ടെക്ടോണിക് പ്ലേറ്റുകൾ ചലിക്കുന്നുണ്ടെന്നാണ് ശാസ്ത്രജ്ഞർ കരുതുന്നത്. ഭൂമിയുടെ ഏറ്റവും പുറത്തെ പാളികളായ ക്രസ്റ്റും , അപ്പർ മാൻ്റിലും വിള്ളൽ വീണ മുട്ട കണക്കെ പല പ്ലേറ്റുകളായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഇതിനു തൊട്ടുതാഴെയായി അർത്ഥഖരാവസ്ഥയിലുള്ള ലോവർ മാൻ്റിലാണ്.
ചതുപ്പുനിലത്തിൽ പൊങ്ങിക്കിടക്കുന്ന സ്ലാബുകഷണങ്ങൾ പോലെയാണ് ഇതിനു മുകളിൽ ടെക്ടോണിക് പ്ലേറ്റുകൾ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് എന്ന് ലളിതയുക്തിയിൽ സങ്കൽപിക്കാം. ഇത്തരത്തിൽ ഏഴ് വലിയ പ്ലേറ്റുകളും അനേകം ചെറുപ്ലേറ്റുകളുമുണ്ട്. ഈ പ്ലേറ്റുകൾ സാവധാനം ചലിക്കുന്നുണ്ടെന്നാണ് കണ്ടെത്തൽ. ഇത്തരത്തിൽ ഈ പ്ലേറ്റുകൾ ഉരസുകയും കൂട്ടിമുട്ടുകയും ചെയ്യുമ്പോഴാണ് ഭൂകമ്പം ഉണ്ടാകുന്നത്.
ഇന്ത്യൻ പ്ലേറ്റ് എന്ന പ്ലേറ്റിലാണ് ഇന്ത്യയുടെ കരഭാഗവും തീരങ്ങളും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഹിമാലയനിരകളും , ചൈനയും, റഷ്യയും അടങ്ങുന്ന യൂറേഷ്യൻ പ്ലേറ്റും ഇന്ത്യൻ പ്ലേറ്റും തമ്മിൽ കൂട്ടിമുട്ടുന്നത് ഇന്ത്യയുടെ വടക്കുകിഴക്കൻ മേഖലകളിലാണ്. ഉത്തരാഖണ്ഡ്, ഹിമാചൽ പ്രദേശ്, അസം, മേഘാലയ തുടങ്ങിയ സംസ്ഥാനങ്ങളിലാണ് ഇന്ത്യയിൽ ഭൂകമ്പങ്ങൾ ഏറ്റവുമധികം ഉണ്ടാകുന്നതും.എന്നാൽ ഇത്തരത്തിൽ നാലു പ്ലേറ്റുകളുടെ സംഗമസ്ഥാനത്താണ് തുർക്കി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.
അനാട്ടോളിയൻ പ്ലേറ്റിലാണ് തുർക്കിയുടെ ഭൂരിഭാഗം പ്രദേശങ്ങളുമെങ്കിലും യൂറേഷ്യൻ പ്ലേറ്റ്, ആഫ്രിക്കൻ പ്ലേറ്റ്, ചെറിയ അറേബ്യൻ പ്ലേറ്റ് എന്നിവടങ്ങിലും ചില ഭാഗങ്ങളുണ്ട്. ഇതിനാൽ ലോകത്തെ തന്നെ ഏറ്റവും ഭൂകമ്പസാധ്യതയുള്ള രാജ്യമാണ് തുർക്കി. തുർക്കി രാജ്യത്തിൻ്റെ ഭൂരിഭാഗവും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന അനാട്ടോളിയൻ പ്ലേറ്റ് വലത്തുനിന്ന് ഇടത്തേയ്ക്ക് സാവധാനം കറങ്ങുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ ഇതേ സമയം തന്നെ തെക്കുകിഴക്കു സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന അറേബ്യൻ പ്ലേറ്റ് അനാട്ടോളിയൻ പ്ലേറ്റിലേയ്ക്ക് തള്ളിക്കയറുകയാണ്. ഇതിൻ്റെ ഫലമായി വടക്കുഭാഗത്തുള്ള യൂറേഷ്യൻ പ്ലേറ്റിലേയ്ക്ക് അനാട്ടോളിയൻ പ്ലേറ്റ് ഇടിച്ചുകയറുന്നു. തുടർച്ചയായി ഉണ്ടാകുന്ന ഈ കൂട്ടിമുട്ടലുകളാണ് മേഖലയിലെ ഭൂകമ്പങ്ങൾക്ക് പ്രധാന കാരണം.
1939 ഡിസംബറില്‍ കിഴക്കന്‍ തുര്‍ക്കിയിലെ എര്‍സിങ്കാന്‍ നഗരത്തിന് സമീപം 7.8 തീവ്രത രേഖപ്പെടുത്തിയ ഭൂകമ്പത്തില്‍ 30,000-ത്തിലധികം ആളുകളാണ് മരിച്ചത്. 4,000-ത്തിലധികം മരണങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമായ 1976ലെ കിഴക്കന്‍ വാന്‍ പ്രവിശ്യയിലുണ്ടായ കാല്‍ഡിറാന്‍-മുറാദിയെ ഭൂകമ്പം ഉള്‍പ്പെടെ തുടര്‍ന്നുള്ള ദശകങ്ങളില്‍ നിരവധി ഭൂചലനങ്ങള്‍ ഉണ്ടായി. 1939ലെ ഭൂകമ്പത്തിന് ശേഷമുള്ള ഏറ്റവും മാരകമായ ഭൂകമ്പമാണ് 1999 ഓഗസ്റ്റില്‍ പടിഞ്ഞാറന്‍ നഗരമായ ഇസ്മിറ്റില്‍ മര്‍മര മേഖലയില്‍ ഉണ്ടായ 7.4 തീവ്രത രേഖപ്പെടുത്തിയ ഭൂകമ്പം. ഇതില്‍ 17,000ത്തിലധികം ആളുകള്‍ കൊല്ലപ്പെടുകയും 43,000-ത്തിലധികം പേര്‍ക്ക് പരിക്കേല്‍ക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു.
രാജ്യത്തെ ഡിസാസ്റ്റര്‍ ആന്‍ഡ് എമര്‍ജന്‍സി മാനേജ്മെന്റ് അതോറിറ്റിയുടെ (എ.എഫ്.എ.ഡി) കണക്കനുസരിച്ച് 2022ലെത്തിനില്‍ക്കുമ്പോള്‍ തുര്‍ക്കിയില്‍ 22,000 ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. 1999ന് ശേഷം രാജ്യത്ത് ഉണ്ടായ ഏറ്റവും തീവ്രമായ ഭൂകമ്പമാണ് ഏറ്റവും അവസാനം ഉണ്ടായ ഭൂകമ്പം.
ഭൂകമ്പത്തിന് മുൻപുള്ള എലികള്‍ മുതല്‍ പക്ഷികള്‍ വരെയുള്ള ജീവികളിലെ വിചിത്രമായ പെരുമാറ്റങ്ങളുടെ കഥകള്‍ നൂറ്റാണ്ടുകളായി ആളുകളെ ആകര്‍ഷിക്കുന്ന ചോദ്യമാണ്.മൃഗങ്ങളുടെ അസാധാരണമായ സ്വഭാവവും ,പെരുമാറ്റവും വരാനിരിക്കുന്ന ഒരു ഭൂകമ്പത്തിന്റെ ഭാഗമായാണെന്നും അതിനാല്‍ ഭൂകമ്പം മുന്‍കൂട്ടി പ്രവചിക്കാന്‍ മനുഷ്യരെ ഇത് സഹായിക്കുമെന്നു വാദിക്കുന്നവർ ഏറെയുണ്ട്.
മൃഗങ്ങള്‍ക്ക് ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ പ്രവചിക്കാന്‍ കഴിയുമെന്ന ആശയത്തെ പിന്തുണക്കാന്‍ വ്യക്തമായ ശാസ്ത്രീയ തെളിവുകളൊന്നുമില്ലെങ്കിലും, വര്‍ഷങ്ങളായി നിരവധി റിപ്പോര്‍ട്ടുകളും ദൃക്‌സാക്ഷി വിവരണങ്ങളും മറ്റു വിധത്തിലാണ് പറയുന്നത്.
പുരാതന ഗ്രീസില്‍, ബിസി 373ല്‍ ഒരു വലിയ ഭൂകമ്പം ഉണ്ടാകുന്നതിന് ദിവസങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ് എലികള്‍, വീസല്‍സ്, പാമ്പുകള്‍, സെന്റിപീഡുകള്‍ എന്നിവയുള്‍പ്പെടെ പലതരം മൃഗങ്ങള്‍ നിഗൂഢമായി വീടുവിട്ടുപോയതായി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. അടുത്ത കാലത്തായി, ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ് മത്സ്യങ്ങളും ,പക്ഷികളും അസാധാരണമായ പെരുമാറ്റം പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതായും റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ വരുന്നു. പൂച്ചകളും , നായ്ക്കളും സ്വഭാവ മാറ്റം പ്രകടിപ്പിക്കുമത്രെ.
തുര്‍ക്കിയില്‍ ഭൂകമ്പം ഉണ്ടാകുന്നതിന് നിമിഷങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ് ഒരു നായ അലറുന്ന വീഡിയോയാണ് ഈ പട്ടികയിൽ ഏറ്റവും അവസാനത്തെ ഉദാഹരണം. മൃഗം ചുറ്റുമുള്ളവര്‍ക്ക് മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കാന്‍ ശ്രമിക്കുകയായിരുന്നെന്നാണ് അവകാശവാദം. ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ പ്രവചിക്കാന്‍ പ്രാപ്തമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന മൃഗങ്ങളുടെ സ്വഭാവം പഠിക്കാന്‍ നൂതന സാങ്കേതിക വിദ്യ ഗവേഷകര്‍ ഇപ്പോള്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്.
മനുഷ്യൻ കേൾക്കാത്ത ശബ്ദവും മനുഷ്യർക്ക് മനസ്സിലാകാത്ത തരത്തിലുള്ള പ്രകമ്പനങ്ങളും മൃഗങ്ങൾക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ പറ്റിയേക്കും എന്നതിൽ അശാസ്ത്രീയമായി ഒന്നുമില്ല. അതേ സമയം ഈ ശക്തികൾ ദുരന്തത്തെ മുൻകൂട്ടി കാണുന്നതിന് മൃഗങ്ങളെ സഹായിക്കുന്നുണ്ടോ എന്ന കാര്യത്തിൽ ശാസ്ത്രീയമായി ഒരു തെളിവും ഇല്ല.
എന്തായാലും വ്യക്തമായ തെളിവുകളുടെ അഭാവം ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, മനുഷ്യര്‍ക്ക് മുമ്പായി മൃഗങ്ങള്‍ക്ക് ഭൂകമ്പ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കാന്‍ കഴിയുമെന്ന ആശയം പലരുടെയും ഭാവനയെ പിടിച്ചെടുക്കുന്നത് തുടരുകയാണ്.
.jpeg)